แม่จ๋า...หนูก็เก่งเหมือนกันนะ

โดย: สปันงา

เด็กทุกคนล้วนเกิดมาพร้อมกับความเก่ง และความฉลาดด้วยกันทั้งนั้น ขึ้นอยู่กับว่าเก่งหรือฉลาดด้านใด แล้วพ่อแม่สังเกตเห็นหรือไม่

แหม! น่าอิจฉาลูกบ้านนั้นอยู่หรอกนะคะ เรียนก็เก่ง ขยันก็ขยัน ทีลูกของตัวเองกลุ้มใจ๊กลุ้มใจ ทำไมวันทั้งวันเอาแต่นั่งวาดรูปอ่านหนังสือการ์ตูนอยู่นั่นแหละ แล้วอย่างนี้จะไปสู้กับลูกคนอื่นเขาไหวรึ...

อาจารย์ศรียาอธิบายต่อว่า ก่อนที่นักการศึกษาจะตัดสินว่าเด็กคนไหนมีปัญญาเลิศหรือไม่ ส่วนใหญ่จะดูเรื่องผลการเรียน ความถนัด และผลงานของเด็กคนนั้นเสียก่อน แต่เอาเข้าจริงๆแล้วนักการศึกษาสมัยใหม่เองก็พยายามหลีกเลี่ยงที่จะระบุว่าเด็กคนนั้นคนนี้มีสติปัญญาอยู่ในระดับใด เพราะตามทฤษฎีพหุปัญญาแล้ว เด็กทุกคนล้วนเกิดมาพร้อมกับความสามารถพิเศษด้วยกันทั้งนั้น ต่างกันที่ว่าตัวเด็กนั้นเก่งกันด้านไหน และตัวพ่อแม่เองนั่นแหละที่มีหน้าที่คอยสนับสนุนให้ลูกได้ใช้ศักยภาพที่เขามีมาอย่างเต็มที่ที่สุด

"ความฉลาดของเด็กบางคนบางครั้งไม่ได้ถูกค้นพบ ตัวเด็กเองก็ไม่รู้ว่าตัวเองชอบหรือเก่งอะไร ยกตัวอย่างที่เห็นชัดๆก็คือ  เด็กบางคนเกิดมาพร้อมกับพรสวรรค์ที่เก่งเรื่องดนตรี แต่ในบ้าน หรือแม้แต่ในโรงเรียนกลับไม่เคยได้รับการสนับสนุนให้เรียนดนตรีอย่างจริงจัง ศักยภาพของเขาจะค่อยๆหายไปทีละนิดๆ ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าเสียดาย เพราะฉะนั้นตัวพ่อแม่เองควรรู้ และคอยสังเกตว่าลูกของตัวนั้นชื่นชอบอะไรอยู่ เมื่อค้นพบศักยภาพตรงนั้นแล้ว ก็ควรจะสนับสนุนเขา สร้างบรรยากาศในครอบครัวให้อบอุ่น เพื่อเอื้อประโยชน์ต่อการเรียนรู้ให้กับเขา เรื่องของสุขภาพกายที่สมบูรณ์แข็งแรงเองก็สำคัญไม่แพ้กัน เมื่อเด็กแข็งแรงเขาจะพร้อมที่จะเรียนรู้อะไรใหม่ๆอยู่ตลอดเวลา"

ในส่วนนี้คุณหมอณัทธร พิทยรัตน์เสถียร จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่นประจำโรงพยาบาลจุฬาฯ เห็นด้วยว่า พ่อแม่ควรสนับสนุนและเปิดโอกาสให้ลูกน้อยได้แสดงออกถึงศักยภาพที่เขามี เด็กคนไหนชอบเรื่องดนตรี หรือชอบการวาดรูป พ่อแม่ควรเปิดโอกาสให้ลูกได้ฝึกฝนอยู่เป็นนิจ และนอกจากเรื่องของการสนับสนุนให้ลูกได้ร่ำเรียนในสิ่งที่เขาชอบแล้ว การแนะนำผู้เชี่ยวชาญในสาขาวิชานั้นๆมาช่วยสอน ช่วยแนะนำลูกๆนับเป็นเรื่องดีเรื่องหนึ่งเช่นกันและเมื่อเด็กได้รับการสนับสนุนอย่างเต็มที่ เขาจะค่อยๆมีความเชื่อมั่นในสิ่งที่เขาทำมากขึ้น ความเก่งหรือความฉลาดของลูกที่พ่อแม่ต่างถวิลหาจะอยู่แค่เอื้อม

อยากให้เก่งอย่ากดดัน
คุณหมอเล่าให้ฟังถึงประสบการณ์ที่พ่อแม่หลายต่อหลายคู่เข้ามาขอคำปรึกษาว่าเด็กบางคนมีพรสวรรค์อย่างเห็นได้ชัด แต่เมื่อถูกกดดัน หรือถูกคาดหวังมากจนเกินไป ความเก่ง หรือความฉลาดนั้นๆอาจหดหายหรือไม่ปรากฎออกมาให้เห็นเลยก็เป็นได้ เพราะเด็กจะรู้สึกเครียด กดดัน และวิตกกังวลว่า สิ่งที่พ่อแม่คาดหวังเขานั้นเขาอาจทำไม่ได้อย่างที่พ่อและแม่วาดหวังไว้ทุกครั้งที่จะแสดงศักยภาพอันแท้จริงออกมาเขาจะเริ่มกลัว เกร็ง และไม่กล้า จากเด็กเก่งอาจกลายเป็นเด็กขี้ขลาดขี้กลัวไปได้เพียงเพราะความคาดหวังที่มีมากเกินไป

นอกจากเรื่องของการกดดันแล้ว พ่อแม่ของเด็กฉลาดบางคนอาจไม่เข้าใจว่า ทำไมลูกของตัวเองนั้นชอบแยกตัวออกมาอยู่คนเดียว ซึ่งเด็กฉลาดบางคนอาจจะฉลาดมากเกินกว่าเด็กในวัยเดียวกัน ครั้นจะพูดจะจาเรื่องอะไรอาจจะล้ำหน้าเพื่อนๆ หรือจะคิดจะอ่านอะไรอาจจะลึกลับซับซ้อนจนเพื่อนๆตามไม่ทัน ทำให้ทั้งตัวเขาและเพื่อนๆของเขาต่างเอือมระอาที่จะคบค้าสมาคมด้วย เด็กฉลาดบางคนจึงเลือกที่จะอยู่คนเดียว ทำอะไรด้วยตัวคนเดียว ไม่พูดไม่จากับเพื่อนคนไหนๆ
เรื่องปัญหาทางทักษะสังคมเช่นนี้พ่อแม่ควรละเอียดอ่อนพอที่จะเข้าใจพฤติกรรมของลูกรักด้วยนะคะ ซึ่งคุณหมอได้แนะนำให้คุณพ่อคุณแม่ช่วยฝึกให้ลูกได้ปรับตัวเข้าหาสังคม และควรสอนลูกให้เขารู้ว่าความฉลาดนั้นมีหลายด้าน แม้เขาอาจจะเป็นเด็กฉลาดคนหนึ่ง แต่ใช่ว่าเขาจะฉลาดเหนือเพื่อนคนอื่นๆ คนฉลาด หรือคนเก่งย่อมมีบางด้านที่ไม่เก่งอยู่ เพราะฉะนั้นต่างฝ่ายควรช่วยเหลือซึ่งกันและกันจะดีกว่า

จากความเห็นของผู้เชี่ยวชาญทั้งสอง คุณคงมองเห็นแล้วใช่ไหมคะว่าเรื่องของความเก่ง และความฉลาดของลูกที่พ่อแม่ถวิลหานั้น สามารถสร้างขึ้นมาได้ด้วยการใส่ใจ สังเกตสังกาลูกรักว่ามีความถนัดด้านไหน แล้วส่งเสริมสนับสนุนให้มีทักษะมีความชำนาญในด้านนั้นๆ แต่ต้องทำอย่างเหมาะสม ไม่คาดคั้น กดดัน เร่งเร้า เมื่อลูกได้พัฒนาศักยภาพของเขาอย่างเต็มที่ที่สุดแล้ว คุณจะรู้ได้เองค่ะว่า จริงๆ แล้วลูกของคุณนั้นเก่งไม่เป็นสองรองใครเหมือนกัน

ลูกเราฉลาดแบบไหนกันนะ...

เรื่องของทฤษฎีพหุปัญญา MULTIPLE INTELLIGENCE นั้นได้รับการคิดค้นโดยโฮเวิร์ด การ์ดเนอร์ นักจิตวิทยาชาวอเมริกันแห่งมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ซึ่งเขาเชื่อว่ามนุษย์แต่ละคนมีความสามารถแตกต่างกัน และสติปัญญาของมนุษย์จริงๆแล้วสามารถแบ่งออกได้ 8 ด้านด้วยกัน...

จาก: