เรียนรู้การละเล่นไทยสานสามัคคี...

เรียนรู้การละเล่นไทยสานสามัคคีเด็ก กับ 5 การละเล่นโบราณ

อาจเป็นเรื่องน่าเสียดายอยู่บ้างที่ปัจจุบัน เด็ก ๆ แทบไม่มีโอกาสได้เล่นสนุกกับเพื่อน ๆ กลุ่มใหญ่ได้เหมือนเช่นในอดีต ด้วยรูปแบบและวิถีชีวิตของคนที่เปลี่ยนแปลงไป การละเล่นไทยโบราณบางชนิดจึงค่อย ๆ เลือนหายไปจากความทรงจำ เด็กยุคใหม่บางคนได้รู้จักการละเล่นไทยแต่เก่าก่อนจากงานนิทรรศการ หรือคำบอกเล่า แต่ไม่มีโอกาสได้ลงไปสัมผัสจริงมากนัก ดังนั้น เมื่อเอ่ยชื่อการละเล่นของไทยในอดีต เช่น "มอญซ่อนผ้า-หมากเก็บ-เป่ากบ-โพงพาง-แข่งเรือบก" เด็ก ๆ บางคนก็อาจนึกภาพความสนุกของการละเล่นเหล่านี้ไม่ออกก็เป็นได้

       วันนี้ทีมงาน Life & Family จึงขอถือโอกาสหยิบการละเล่นไทยโบราณในอดีตมาปัดฝุ่น แนะนำให้กับครอบครัวคุณผู้อ่านอีกหน เผื่อว่าวันหยุดเสาร์อาทิตย์นี้ เสียงหัวเราะจากเด็ก ๆ จะดังขึ้นผ่านการละเล่นของไทยเรากันบ้างค่ะ

       1. มอญซ่อนผ้า

       มอญซ่อนผ้าเป็นการละเล่นที่ไม่จำกัดจำนวนผู้เล่น ยิ่งมากเท่าไร ความสนุกครึกครื้นก็เพิ่มมากขึ้นเท่านั้น อุปกรณ์ที่ใช้คือผ้าเช็ดหน้าหนึ่งผืน และลานหรือสนามหญ้ากว้าง ๆ ก็พอค่ะ

       การเล่นก็คือให้เป่ายิงฉุบ หรือจับไม้สั้นไม้ยาว เลือก "มอญ" ขึ้นมา 1 คน ส่วนคนที่เหลือก็จะนั่งลงเป็นวงกลม คนที่เป็นมอญจะถือผ้าเช็ดหน้าเอาไว้ และเดินไปรอบ ๆ วง ระหว่างที่มอญเดิน คนในวงก็จะร้องเพลงไปด้วย เพื่อความสนุกสนาน ระหว่างนี้มอญอาจจะหย่อนผ้าเช็ดหน้าผืนนั้นลงที่ข้างหลังใครคนใดคนหนึ่งในวง โดยต้องพยายามไม่ให้คน ๆ นั้นรู้ตัว

       จากนั้น ก็ให้รีบวิ่งเลยค่ะ วิ่ง ๆ ๆ ให้กลับมายังที่ที่เราวางผ้าทิ้งไว้ให้ได้ ถ้าเรากลับมาถึงโดยที่คน ๆ นั้นยังไม่รู้ตัวก็ให้เอาผ้าผืนนั้นฟาด (เบา ๆ) ที่ตัวเขาเป็นอันว่าจบเกม คนเป็นมอญจะได้ลงไปนั่งในวงแทน และเขาคนนั้นก็จะลุกขึ้นมาเป็นมอญค่ะ

       แต่ถ้าตอนที่มอญหย่อนผ้า ถ้าเกิดคน ๆ นั้นรู้สึกตัวขึ้นมาเสียก่อน เขาก็จะรีบคว้าผ้าเช็ดหน้าผืนนั้นและออกวิ่งไล่เพื่อจะตีมอญให้ได้ ก็ให้มอญรีบวิ่งหนี ถ้าวิ่งมาจนครบรอบ และนั่งลงในที่ ๆ ว่างทัน ก็เท่ากับว่ารอดค่ะ แต่ถ้าวิ่งหนีไม่ทัน โดนตีเข้าเสียก่อน ก็เป็นอันว่าต้องเป็นมอญต่อไปค่ะ

       การเล่นมอญซ่อนผ้า นอกจากจะฝึกให้ผู้เล่นเป็นคนคล่องแคล่วว่องไว และมีปฏิภาณไหวพริบสามารถแก้ไขเหตุการณ์เฉพาะหน้าได้แล้ว ยังได้เสียงหัวเราะ ได้รู้จักเพื่อน ๆ เพิ่ม เด็ก ๆ จะสามารถสร้างความสนิทสนมคุ้นเคย และรู้จักปรับตัวเข้าหากันได้มากขึ้นค่ะ

       2. หมากเก็บ การละเล่นนี้อาจเป็นที่ชื่นชอบของคุณแม่หลายคนในสมัยเด็กค่ะ เพราะส่วนมากแล้ว จะเป็นเด็กผู้หญิงที่ชอบเล่นมากกว่าเด็กผู้ชาย ถ้าเป็นสมัยก่อน อุปกรณ์ที่ใช้อาจเป็นก้อนหิน 5 ก้อน แต่ยุคต่อมาก็เริ่มมีการทำหมากเก็บพลาสติก ที่มีลักษณะเป็นโซ่คล้องต่อเข้าด้วยกัน บางคนซื้อมากถุงหน่อยก็ได้หมากเก็บพวงโต ่ช่วยให้เล่นได้ง่ายขึ้น หมากเก็บมีทั้งหมด 5 ระดับ หรือที่เราเรียกกันว่า หมาก 1 หมาก 2 หมาก 3 หมาก 4 และหมาก 5 (สำหรับผู้เขียนเองคิดว่าหมาก 4 ยากสุดนะคะ)

       การเล่นหมากเก็บ เริ่มดังนี้ค่ะ
       ตัวผู้เล่นนั่งล้อมกันเป็นวง (มีกี่คนก็ได้) ผู้เล่นคนแรกถือหมากเก็บทั้ง 5 ก้อนไว้ในมือ ก่อนจะปาเบา ๆ ลงที่พื้น แล้วก็เก็บขึ้นมาหนึ่งก้อน โยนขึ้นไปในอากาศ ในระหว่างนั้นก็เก็บหมากตัวที่อยู่บนพื้น 1 ตัวแล้วรีบรับหมาก ตัวที่โยนขึ้นไปในอากาศให้ได้ ทำเช่นนี้ไปเรื่อย ๆ จนเก็บหมากได้หมด (เท่ากับว่าต้องเก็บ 4 ครั้ง)

       หมาก 2 ก็เช่นกันค่ะ ปาหมากทั้ง 5 ตัวลงบนพื้น จากนั้นก็เก็บขึ้นมาหนึ่งก้อน โยนขึ้นไปในอากาศ ในระหว่างนั้นก็เก็บหมากตัวที่อยู่บนพื้น 2 ตัวแล้วรีบรับหมากตัวที่โยนขึ้นไปในอากาศให้ได้ เก็บหมากได้หมดก็ผ่านเกม (ต้องเก็บทั้งหมด 2 ครั้ง)

       พอมาถึงหมาก 3 จะเริ่มยากขึ้นอีกนิด เพราะเมื่อปาหมากทั้ง 5 ตัวลงพื้น เมื่อเก็บขึ้นมาหนึ่งก้อนและกำลังโยนขึ้นไปในอากาศนั้น เราจะต้องเก็บหมากที่อยู่บนพื้นให้ได้ 3 ตัว และรีบรับหมากตัวที่โยนขึ้นไปในอากาศให้ได้ ตาต่อไปก็โยนหมาก 1 ตัวขึ้นไปแล้วเก็บหมากอีกตัวบนพื้นให้ได้ เป็นอันจบ (ต้องเก็บทั้งหมด 2 ครั้ง)

       หมาก 4 คราวนี้ยากมากกว่าเดิม โดยจะปาหมาก 5 ตัวลงบนพื้น เก็บขึ้นมาหนึ่งก้อนและโยนขึ้นไปในอากาศ จากนั้นต้องอาศัยความว่องไว เก็บหมากที่อยู่บนพื้นให้ได้ทั้งหมด และรีบรับหมากตัวที่โยนขึ้นไปในอากาศ (ต้องเก็บทั้งหมดภายในครั้งเดียว)

       สุดท้าย หมาก 5 ให้ผู้เล่นกำหมากทั้ง 5 ก้อนไว้ในฝ่ามือ หงายมือขึ้น โยนก้อนหินขึ้นไป และรีบคว่ำฝ่ามืออย่างรวดเร็ว ใช้หลังมือรับหมากที่โยนขึ้นไป รับได้เท่าไรก็ได้คะแนนเท่านั้น

       ในแต่ละด่านที่เด็ก ๆ ต้องฝ่านี้ หากใครเก็บหมากบนพื้นแล้วรับหมากที่โยนขึ้นไปในอากาศไม่ทัน หรือมือไปโดนหมากตัวอื่น ๆ ที่ไม่ต้องการจะเก็บ หรือเก็บหมากได้ไม่ครบตามกติกา ก็ต้องเปลี่ยนตัวให้คนอื่นได้เล่นบ้าง เด็กบางคนที่กะจังหวะการปาหมากได้ไม่แม่น ก็อาจทำให้หมากกระจัดกระจาย เก็บยาก หรือบางคนปาเบาเกินไปก็ทำให้หมากกระจุกตัว เก็บยากอีกเช่นกัน เด็กที่เล่นจึงได้ประโยชน์จากการเล่นฝึกทักษะเหล่านี้ไปพร้อม ๆ กับการฝึกมนุษยสัมพันธ์ รู้จักอดทนรอ เวลาที่ตัวเองไม่ได้เล่น อีกทั้งยังได้ฝึกการใช้นิ้ว สายตา อีกด้วย

เป่ากบ ขอบคุณภาพประกอบจากเว็บไซต์คลังปัญญาไทย

       3. เป่ากบ เอ่ยชื่อนี้หลายคนคงพอนึกภาพออกถึงการเล่นที่มีผู้เล่น 2 คน อยู่คนละข้าง หรืออาจแบ่งเป็นทีมก็ได้ อุปกรณ์การเล่นเป็นหนังยาง โดยให้วางหนังยางลงบนพื้นคนละ 1 เส้น ห่างกันประมาณ 1 ฟุต จากนั้นผู้เล่นจะผลัดกันเป่ายางของตนให้ไปข้างหน้า จนยางทั้งสองเส้นมาอยู่ใกล้ๆ กัน ฝ่ายใดสามารถเป่ายางของตนเองให้ไปทับยางของฝั่งตรงข้ามได้ก่อนก็เป็นผู้ชนะ รางวัลของผู้ชนะอาจเป็นหนังยางจากผู้แพ้ เป็นต้น

       ประโยชน์ของการเป่ากบ หนีไม่พ้นเรื่องการฝึกปอดให้แข็งแรง และทำให้เด็ก ๆ รู้จักคิด ว่าจะเป่าหนังยางตรงจุดไหนดีเพื่อให้ยางไปทับฝั่งตรงข้ามได้

       4. โพงพาง

       "โพงพางเอย โพงพางตาบอด ลอดเข้าลอดออก โพงพางตาบอดปล่อยลูกช้างเข้าในวง" การเล่นโพงพางเล่นได้ไม่จำกัดจำนวนคน แต่ก่อนอื่น ต้องเลือกคนที่่จะเป็นโพงพางก่อน จากนั้นให้เอาผ้าปิดตา ไม่ให้มองเห็น คนที่เหลือล้อมวงรอบโพงพาง ร้องเพลงและจับมือเดินเป็นวงกลมรอบสัก 1 - 2 รอบ จากนั้นให้ผู้เล่นนั่งลง และอยู่อย่างเงียบที่สุด

       คนที่เป็นโพงพางจะเริ่มเดินออกมาหา หากเจอใครก็จะใช้มือคลำใบหน้า ถ้าโพงพางสามารถบอกชื่อของคนที่ตนเองคลำได้ถูก จะด้วยการจับลักษณะบางอย่างของใบหน้า หรือจำเสียงหัวเราะได้ก็ตาม คน ๆ นั้นก็จะต้องออกมาเป็นโพงพางแทน แต่ถ้าบอกชื่อผิด เขาก็ต้องเป็นโพงพางต่อไป

       เด็ก ๆ ที่เล่นโพงพาง หลายคนสนุกและอดหัวเราะไม่ได้เมื่อเพื่อนพยายามคลำตามใบหน้า คนที่เป็นโพงพางก็จะได้ฝึกการสังเกตสิ่งรอบตัวโดยใช้ประสาทสัมผัสอื่น ๆ เช่น หู มือ จมูก ด้วยค่ะ

       5. สุดท้ายกับการละเล่นที่เราขอนำมาแนะนำกันวันนี้ นั่นก็คือการ "แข่งเรือบก" ซึ่งจะต้องเตรียมอุปกรณ์กันสักนิดนึงค่ะ ได้แก่ ไม้กระดานสองแผ่น (ต่อหนึ่งทีม) และเชือกสำหรับรัดเท้าติดกับกระดาน โดยให้รัดเท้าของผู้เล่นเข้ากับไม้กระดาน เท้าซ้ายแผ่นหนึ่ง เท้าขวาแผ่นหนึ่ง

       การเล่นอาจใช้ลานกว้าง ๆ มีหลายทีมแข่งขันกัน และกำหนดจุดเส้นชัยเอาไว้ ทีมใดไปถึงเส้นชัยได้ก่อนก็ชนะ ซึ่งผู้เล่นจะต้องอาศัยความพร้อมเพรียงและสามัคคี ก้าวเท้าไปข้างหน้าพร้อม ๆ กัน นอกจากจะได้ฝึกความแข็งแรงของขาแล้ว ยังได้ฝึกการทำงานเป็นหมู่คณะด้วยค่ะ

อ่านข่าวเพิ่มเติม : http://www.manager.co.th/

ผู้ตั้งกระทู้ Admin :: วันที่ลงประกาศ 2008-12-10 10:10:40 IP : 124.120.109.46

[1]

ความคิดเห็นที่ 1 (1895108)
ดีครับ
ผู้แสดงความคิดเห็น เด็กกาญจิงไจ วันที่ตอบ 2009-01-30 14:03:03 IP : 118.173.240.178

ความคิดเห็นที่ 2 (1906441)
ดีมาก
ผู้แสดงความคิดเห็น แป้ง วันที่ตอบ 2009-02-24 21:22:26 IP : 124.120.1.93

ความคิดเห็นที่ 3 (1906443)

7jijkkkkkkkffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff

ดีมากครับ

fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff

ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff

kkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk

ผู้แสดงความคิดเห็น แก้ม วันที่ตอบ 2009-02-24 21:25:32 IP : 124.120.1.93

ความคิดเห็นที่ 4 (1916405)
กำลังหาข้อมูลพาเด็ก ๆ ทำกิจกรรมการละเล่นไทยพอดีเลยคะ ขอบคุณนะคะ
ผู้แสดงความคิดเห็น ครูจีน วันที่ตอบ 2009-03-19 16:25:43 IP : 124.121.231.169

ความคิดเห็นที่ 5 (1925989)
ดีมากเลยค่ะ น่าให้เด็กไทยได้เรียนรู้และได้เล่นด้วย เนื่องจากเด็กสมัยนี้ไม่ค่อยรู้จักการเล่นแบบไทยๆแล้ว และเป็นการที่ช่วยอนุรักษ์ความเป็นไทยไว้อีกวิธีหนึ่งด้วย
ผู้แสดงความคิดเห็น แก้วจัง (ke-dot-aw-dot-2528-at-hotmail-dot-com)วันที่ตอบ 2009-04-15 23:47:18 IP : 58.9.226.86

ความคิดเห็นที่ 6 (1928238)
การละเล่ของไทยในปัจจุบันคงหลงเหลืออยู่น้อยต็มทีแล้ว ยากยิ่งที่เด็กในปัจจุนำมาเล่นกัน อยากให้เด็กไทได้เล่นกันบันจะ
ผู้แสดงความคิดเห็น นกน้อยไร้ที่พักพิง (somdet-at-hotmail-dot-com)วันที่ตอบ 2009-04-22 09:44:26 IP : 61.19.71.42

ความคิดเห็นที่ 7 (1928507)
ดีใจจังที่ยังมีคนสนใจ มาช่วยกันแทรกเป็นกิจกรรมให้เด็ก ๆ ได้รู้จักและเล่นเป็นกัน ที่แน่ ๆ อีมอญซ่อนผ้า คงจะคุ้นเคยกันดี การละเล่นโบราณทั้ง 5 เป็นการละเล่นง่าย ๆ ที่นำมาเล่นกับเด็ก และลูก ๆ ในเวลาว่างได้ง่าย ๆ อุปกรณ์ก็หาได้ละแวกบ้านไม่ยากนัก ที่โรงเรียนพยายามปลูกฝังให้เด็ก ๆได้เรียนรู้ความเป็นไทย รักความเป็นไทย ตั้งแต่เล็ก ๆ เผื่อว่าจะได้เป็นรอยต่อของวัฒนธรรมดี ๆ อย่างการละเล่น เสียดายจังถ้าสิ่งดี ๆ ของเราจะถูกกลืน
ผู้แสดงความคิดเห็น เวบมาสเตอร์ วันที่ตอบ 2009-04-22 16:23:48 IP : 124.120.103.25

ความคิดเห็นที่ 8 (1938873)

น่าหนุกดี.....................จัง

ผู้แสดงความคิดเห็น ด.ช.อัคราธร เอี่ยมศรี วันที่ตอบ 2009-05-17 15:56:17 IP : 58.147.82.34

ความคิดเห็นที่ 9 (1942970)

ข้อมูลดีมากค่ะ หนูจะเอาไปทำรายงาน 55555555555555555555555555+

คนสวยสู้ตายยยยยยยยย

ผู้แสดงความคิดเห็น คนสวยค่ะ 55555+ วันที่ตอบ 2009-05-26 20:05:43 IP : 118.172.76.221

ความคิดเห็นที่ 10 (1942971)
ร้ากกกกกกกกก อั้ม มากกกกกก
ผู้แสดงความคิดเห็น รักเค้าข้างเดียว วันที่ตอบ 2009-05-26 20:08:20 IP : 118.172.76.221

ความคิดเห็นที่ 11 (1947178)

ดีีค่ะ เนื้อหาเยอะมาก

ผู้แสดงความคิดเห็น พิราบขาว วันที่ตอบ 2009-06-05 20:45:47 IP : 114.128.137.189

ความคิดเห็นที่ 12 (2025549)
ดีมากค่ะและเล่นในเวลาว่างค่ะ
ผู้แสดงความคิดเห็น นารีอาสาพิราบขาว วันที่ตอบ 2010-01-17 09:44:58 IP : 111.84.29.152

ความคิดเห็นที่ 13 (2025550)
ดีมากค่ะ
ผู้แสดงความคิดเห็น แนน วันที่ตอบ 2010-01-17 09:47:16 IP : 111.84.29.152

ความคิดเห็นที่ 14 (2106561)
lv handbag louis vuitton replica louis vuitton leather goods handbag and saddle louis vuitton beach and clothes The straps are louis vuitton replica louis vuitton wallets.
ผู้แสดงความคิดเห็น shelly (purplegrape-at-msn-dot-com)วันที่ตอบ 2010-09-10 18:21:33 IP : 125.126.157.28

[1]

แสดงความคิดเห็น
ความคิดเห็น *

ผู้แสดงความคิดเห็น *
อีเมล
	ไม่ต้องการให้แสดงอีเมล